اساس ساختار استبداد ذهن تصور انحصار حقیقت در شخص است
چنیین ذهنیتی در خط پیروی است . یعنی یا حقیقت را در انحصار خود می داند که در چنین صورتی طالب پیرو است
یا فره حقیقت را در کسی جسته که در ذهن انحصار طلب او مثال حقیقت است یعنی باید از او پیروی کند
در هر حال چنین ذهنیتی یک سویه اندیش و یک سویه نگر و یک سویه خواه است
و چون گنجایش سویه دیگر را ندارد از دگر نگری دگر اندیشی و دگر خواهی گریزان نامدارا و ستیزه جو و دشمن خو ست
برای کسی که در جستجوی حقیقت است محرک اصیل باور به سرشت متکثر حقیقت است.همان گونه که باور به وحدانیت حقیقت چشم و گوش آدمی را در مواجه با حقیقت کور و کر میکند و برای ستیز با حقیقت میدان می گشاید
باور به این که حقیقت نه واحد بلکه متکثر نه مطلق بلکه نسبی نه کامل بلکه ناتمام است راه را برای انتخاب آزاد هموار می کند